Hennes de Ridder is emeritus hoogleraar Integraal ontwerpen aan de TU Delft. Als 'bouwcriticus' is hij gefrustreerd door het steeds opnieuw uitvinden van het wiel in de sector. We spraken met hem over hoe modulair bouwen of 'Legoïseren' de sector naar nieuwe niveaus zou kunnen stuwen.
"De bouw is hiërarchisch, net als het leger. Van de hoogste generaal tot de soldaat zijn er zestien rangen. In de bouw is het net zo. De organisaties zijn traditioneel. Het product, een gebouw, is ingewikkeld. De hiërarchische en operationele barrières creëren een structuur van operationele eilanden, waartussen veel interfaces bestaan. Alles is van elkaar gescheiden en uiteindelijk verbonden door interface oplossingen."
De Ridder pleit voor de 'Legoïsering' van de bouwsector. "Met Lego kun je alles bouwen, opnieuw en opnieuw. Het past altijd, ook na honderd jaar." Hij pleit niet voor modulair bouwen met spreekwoordelijke Legoblokjes. Legoïsering' verbindt de operationele eilanden in de bouwketen en transformeert interfaces tot volwaardige en interactieve relaties.
Hij vergelijkt de bouw van termietenheuvels: "Termieten bouwen intelligenter dan mensen. Hun heuvels zijn gemaakt van zandkorrels en speeksel. Elke heuvel heeft dezelfde structuur, maar geen twee zijn identiek. De korrels zijn zo gerangschikt dat ze een ventilatiesysteem met de grond vormen dat de binnentemperatuur onder de 31 graden houdt. En als de heuvel niet langer aan de behoeften voldoet, verandert hij weer in zandkorrels, materiaal voor een nieuwe heuvel."
Analoog aan deze natuurlijke systemen kunnen we gebouwen creëren als complexe systemen. De Ridder legt uit: "We kunnen dit doen als we alle elementen interactief maken en via relaties verbinden met vaste structuren. Met een relatief vaste structuur kunnen we variatie toevoegen aan de elementen, gevolgd door selectie en reproductie. Zo hergebruiken we elementen en kennis met een variabel prototype dat de gedragskennis van het complexe gebouw vastlegt."
Als de parameters kloppen, is het niet langer nodig om elk bouwproject vanaf nul te beginnen. Ondertussen kan er volop gevarieerd worden met het doel, de functie en de vorm van gebouwen. Deze 'parametrisatie' maakt het mogelijk om slimmer en sneller te bouwen. De Ridder: "Overal ter wereld zit in de auto-industrie het gaspedaal rechts en het rempedaal links. Daar is nooit discussie over. Waarom kan dat niet in de bouwwereld? Vaste structuren helpen."
Te midden van dit alles adviseert de professor de bouwwereld om naar binnen te kijken: "Verandering is noodzakelijk. Waarom is er zo'n gebrek aan vertrouwen in de supply chain? Organiseer concurrentie, het is hoog tijd om af te rekenen met de fictieve laagste prijs. Besteed serieuze aandacht aan de cultuur: van reactief naar creatief en responsief, met een 'bottom-up' benadering in plaats van top-down. Focus op het product in plaats van het proces. Veranker kennis in een PKM, een 'parameter kennismodel', in plaats van in een BIM. En tot slot: omarm industrieel werk, in plaats van traditioneel vakmanschap."
Meer weten over slimmer werken in de bouw? Bekijk hier de diensten en solutions.